کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

در گفت‌وگو با مدیر مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان مدیریت عنوان شد

کارشناسان تصمیم‌ساز و قلم‌‎های ورزیده از رویا تا واقعیت

31 فروردين 1400 ساعت 11:45

بسیاری از ما نام کتاب باشگاه مغز را شنیده‌ایم، شاید هم این کتاب را برای مسابقه کتابخوانی مطالعه کرده باشیم اما هیچگاه به این فکر نکرده باشیم که مغز ما در دوران کارمندی و کارشناسی در سازمان نیز نیاز مبرم به دمبل زدن و تمرین دارد. در نگاه نخست شاید بخندیم اما این واقعیتی انکارناپذیر است که اگر در محل کار خود در نگارش یک گزارش ساده دست به قلم نشویم کارایی مغز ما هر روز کمتر می‌شود و شاید به روزی برسیم که کنار هم چیدن ساده‌ترین کلمات برایمان طاقت فرسا شود. اینها همه موضوعاتی است که باب گفت‌وگوی ما با محمدرضا همایی ابیانه مدیر مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران را رقم زد تا از شورای مطالعات و پژوهش‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی این استان و اقداماتی که در دستور کار دارد و از تولد کارشناسان تصمیم‌ساز تا کارمندان توانمندی که قلم‌هایشان ضد زنگ می‌خواهد، بیشتر بدانیم.


سازمان مدیریت دستگاهی منحصربه‌فرد
مدیر مرکز آموزش و پژوهش‌­های توسعه و آینده­‌نگری سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی استان تهران در ابتدا با اشاره به جایگاه سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی در کشور گفت:اگر سازمان­‌ها و دستگاه­‌های اجرایی را همچون دانه‌های تسبیح در نظر بگیریم سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی استان تهران در کنار سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی به‌عنوان دستگاه ملی همچون نخ تسبیح متصل کننده، شکل دهنده و راهبر دستگاه­‌های اجرایی استان به یکدیگر است و نقش انسجام­‌بخشی بین دستگاه‌­ها را ایفا می‌کند.
سازمان­‌های مدیریت و برنامه‌­ریزی استانی، سازمان­‌هایی مترقی هستند که ساختار و تشکیلات آنها با اصول علمی روز دنیا همخوانی دارد و مدیریت و ارتباطات سازمانی آن از شکل ساختار و تشکیلات افقی و عمودی به حالت تعاملی و ماتریسی تغییر یافته است، ‌طوری که گروه آموزش و بهسازی مرکز آموزش و پژوهش­‌های توسعه سازمان زیر نظر سیاستگذاری سازمان امور اداری و استخدامی و مرکز آموزش دولتی کشور و گروه پژوهش­‌های توسعه و آینده‌­نگری آن زیر نظر سیاستگذاری سازمان برنامه و بودجه و مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری کشور است.
با وجودی که هر سازمانی باید در زمینه وظایف خود پاسخگو باشد اما سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی استان تهران، راهبری توسعه و تنظیم وظایف و راهبری دستگاه‌های استان برای تحقق توسعه استان را بر عهده دارد و با این وصف سازمان برنامه و بودجه کشور به‌عنوان متولی اصلی سازمان مدیریت اگر به وظایف خود درست عمل نکند تبعات آن دامن­‌گیر دیگر دستگاه­‌ها شده و نتایج آن در جامعه به چشم می­‌خورد.
همایی با ارائه پیشینه­ای از انحلال سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی در سال 85 و احیای آن در سال 94 ادامه داد: پس از احیای سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی استان، پیشنهاد تشکیل شورای مطالعات و پژوهش‌­های سازمان ارائه شد. در شورای معاونین آن سال نظرات سازنده‌ای داده شد اما به دلیل جامعیت زیاد قابلیت اجرایی پیدا نکرد تا اینکه در سال گذشته با انتصاب مسعود شفیعی به ریاست سازمان و پیشنهاد شهرام عدالتی معاون هماهنگی برنامه و بودجه و من با عزم جدی قرار شد که شورای مطالعات با رویکردی نو دوباره احیا شود و خوشبختانه اکنون آیین‌نامه آن نیز ابلاغ شده است.
متاسفانه در 15سال گذشته و از زمان انحلال سازمان برنامه و بودجه در سال 85 در میان کارشناسان سازمان دو اتفاق مهم روی داده؛ نخست کمرنگ شدن مباحث علمی در زمینه برنامه­‌ریزی، توسعه و اقتصاد در بین کارشناسان و عدم تمرین فکری و ورزیدگی مغزها و دوم قلم‌­هایی است که به دلیل عدم نگارش کافی علمی و کارشناسی سنگین شده است. خودکار 50 گرمی برای ذهنمان 50 کیلویی شده در حالی که ما به لحاظ تولید محتوا، تعریف و عملکرد با سایر سازمان­‌ها تفاوت بنیادی داریم و اگر درست عمل کنیم می­‌توانیم راه صحیح و بهینه برون­‌رفت از مشکلات را ارائه دهیم.
اکنون در شورای مطالعات با بهره‌مندی از روش‌­ها و تکنیک­‌هایی می­‌خواهیم به مغز خود و همکاران ورزش دهیم و زنگ­‌زدگی قلم­‌ها را ترمیم کنیم. تکنیک نخست و مهم ما این است که همکاران کارشناس سازمان به انجام کار علمی و استفاده از روش­‌های علمی در حل مسایل تشویق شوند.
 اکنون در بسیاری از دستگاه­‌ها و دانشگاه­‌ها شورای مطالعات و پژوهش و ... روی کاغذ وجود دارد اما کار بنیادی از طرف آنها صورت نمی­‌گیرد و خروجی آن‌ها بیشتر برای ارتقای شغلی اساتید یا مسیر ارتقای شغلی کارکنان است و پژوهش­‌های انجام شده بیشتر برای چاپ مقالات علمی صرف شده که به تصمیم‌­گیری بهتر و حل علمی مسایل و مشکلات منجر نمی­‌شود.
در اساسنامه شورای مطالعات سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی استان تهران ما و همکاران سعی کردیم به لحاظ ماهیتی تفاوت­‌هایی داشته باشیم.
در این اندیشه هستیم که کارشناسان در وظیفه تصمیم­‌سازی خود برای مدیران (تصمیم­‌گیران) تقویت شوند. برای مدیریت دانش و مستند­سازی تجربیات ارزشمند تلاش خواهد شد. البته اکنون نیز همکاران تا حدودی این‌گونه هستند اما در نگاه کلان به این مقوله می­‌اندیشیم چراکه سیستم‌ها باید تلاش کنند به افراد متکی نباشند که اگر شخصی جابه­‌جا یا بازنشسته شد، کل سیستم مختل شود.
مدیر موفق باید مجموعه‌ای از کارشناسان یا بهتر بگویم تصمیم‌­سازان را در تیم کاری خود داشته باشد که تصمیم­‌سازهای خوبی باشند و راهکار ارائه دهند تا تصمیم­‌گیری­‌های خوبی انجام شود.
کارشناس برای تصمیم درست باید تخصص علمی مرتبط با موضوع را داشته باشد که اگر با رشته تخصصی وی نیز هم‌خوان باشد، بسیار بهتر است و اگر رشته تخصصی وی نبود، حداقل باید بینش علمی داشته و با روش علمی برخورد با مسایل و حل آنها بیگانه نباشد و راه­‌حل مسائل را از طریق علمی پیگیری کند چراکه مشخصه جامعه توسعه یافته ارائه راهکارهای علمی و استفاده از روش علمی در حل مسایل است.
یکی از تکنیک­‌های خوب برای اینکه به کارشناسان کمک کند که تصمیم علمی بگیرند این‌است که بتوانند گزارش­‌های کارشناسی بنویسند و بینش مشاهده دقیق میدانی داشته باشند و با مبانی علمی در پی راه­‌حل علمی باشند.
می­‌خواهیم ورزیدگی عملی در سازمان محقق شود
مدیر مرکز آموزش و پژوهش­‌های توسعه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران با اشاره به در نظر گرفتن مبالغ تشویقی به‌عنوان حق­‌التحقیق (بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری) برای همکاران بیان کرد: اگر همکاری در پی نگارش گزارش علمی باشد، می­‌تواند یک مشاور علمی هم بگیرد تا با شیوه درست این کار آشنا شود و آموزش‌­های لازم را دریافت کند و با حق‌التحقیق در ازای کار علمی و متقن تشویق شود.
 اکنون در شورای مطالعات و پژوهش­‌های سازمان به‌هیچ‌وجه دنبال تولید مقاله علمی و کار کتابخانه‌ای برای پر کردن بی­‌هدف قفسه کتابخانه­‌ها نیستیم بلکه می­‌خواهیم کارشناسان سازمان قلمشان روغن‌­کاری و روان شود و از همکاران دیگر سازمان‌ها مدد بگیرند حتی به‌عنوان استاد مشاور از فضای دانشگاهی نیز بهره­‌مند شوند و دست به قلم برند. هر کس در حوزه کاری خود با مستند­سازی فعالیت‌های کارشناسی می­‌تواند گزارش تهیه کند.
وی ادامه داد: می­‌خواهیم ورزیدگی عملی در سازمان ما محقق شود، کارشناسانی تصمیم­‌ساز متولد، تقویت و تشویق شوند تا مبانی تصمیم‌­سازی سازمان علمی باشد و مدیران بر مبنای آن تصمیم‌­گیری کنند. البته ناگفته نماند که در ابتدای امر با الگویی فراگیر و همه‌جانبه عمل نخواهیم کرد ، بلکه در حین عمل اقدام به گسترش آن می‌کنیم و شاید در آینده برای تقویت اندیشه­‌ورزی کارشناسان برنامه سخنرانی علمی داشته باشیم و پژوهش‌­های برون­‌سازمانی را در دستور کار قرار دهیم اما اکنون تاکید ما بر درون­ سازمان است و اینکه فکرها تقویت و راه‌­حل­‌های علمی تدوین شود.
همچنین از همه معاونت‌ها خواستیم نماینده‌­ای با شرایط تعریف شده به این شورا معرفی کنند تا اطلاع­‌رسانی ملموس بین همکاران صورت بگیرد و این اقدامی استراتژیک است که منجر به بلوغ در سازمان می­‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اولویت­‌های پژوهشی برای شورا تعریف شده است، متذکر شد: در کشور  قوانین بسیار خوبی داریم که در زمان اجرا پایشان لنگ می‌زند و قابل اجرا نیستند، درصدد هستیم ابتدا این شورا اقدامات اولیه خود را آغاز کند و همکاران آگاه شوند و دست به قلم برند آنگاه در مرحله بعدی اولویت­‌بندی حوزه‌­ها نیز آغاز می‌شود و در پی این هستیم که فضای سازمان که متاثر از فضای جامعه و دغدغه‌­های اجتماعی است، دگرگون شود و مباحث علمی در سازمان رونق بیشتری بگیرد.
به‌دنبال محقق شدن مدیریت دانش در سازمان هستیم به این معنا که مستندسازی تجربیات در سازمان انجام شود، متاسفانه اکنون وقتی مدیری جابه‌­جا می شود تمامی پیشینه کاری خود در این مجموعه را با کوله­‌بارش می‌برد در صورتی که با مستند­سازی می­‌توانند اقدامات مفید و مثمرثمر خود را برای سازمان باقی گذارند.
همچنین در شورای مطالعات این کار را در دستور داریم که گزارشات تکمیل شده را با استانداردهای مرکز اسناد و انتشارات سازمان برنامه و بودجه تطبیق دهیم و نسخه کاملی از گزارشات را برای کتابخانه سازمان برنامه و بودجه ارسال کنیم و روی سایت سازمان نیز قرار دهیم تا سایر دستگاه‌­ها و مراکز علمی نیز از این گزارش‌­ها به‌عنوان مرجع استفاده کنند؛ در این صورت با یک تیر دو نشانه را هدف گرفته­‌ایم نخست اینکه به تصمیم­‌گیری صحیح در سازمان خود کمک کرده­‌ایم و مدیریت دانش صورت گرفته است و دیگر اینکه برای سازمان­‌های دیگر نیز مفید خواهد بود.
وی با بیان اینکه این شورای مطالعاتی الگوی یادگیرنده را در دستور کار دارد، گفت: در ابتدای راه هستیم و برای رسیدن به نقطه مطلوب باید راه بسیاری پیموده شود اما با روی باز آماده بازخوردها و اقدامات پساطرحی هستیم و معتقدیم همکاران توانمندی در سازمان داریم که اگر دست به قلم شوند بهترین­‌ها برای سازمان رخ می­ دهد.
 


کد مطلب: 5335

آدرس مطلب :
https://www.thmporg.ir/interview/5335/کارشناسان-تصمیم-ساز-قلم-های-ورزیده-رویا-واقعیت

سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران
  https://www.thmporg.ir